Afganistan karanlığa gömüldü: Ülke genelinde internet hizmeti kesildi
Afganistan’da Taliban yönetiminin ülkedeki fiber-optik bağlantıları kesmesi sonucu ülke genelinde kapsamlı bir internet ve iletişim kesintisi yaşanıyor. Mobil veri hızları da sınırlanırken milyonlarca Afgan iç ve dış dünya ile bağlantısını büyük ölçüde kaybetti. Bu, Taliban’ın Ağustos 2021’de iktidara dönmesinden bu yana görülen en yaygın iletişim kesintisi olarak kayda geçti.
Afganistan’da Taliban yönetimi geçtiğimiz günlerde “ahlaksızlığı önlemek için” bazı eyaletlerde interneti kesmişti. Yetkililerce resmi bir ulusal duyuru yapılmasa da, daha önce bölgesel olarak uygulanan fiber-optik bağlantı kesintilerinin bugün ülke geneline genişletildiği öğrenildi.
İnternet erişimini izleyen NetBlocks gibi kuruluşların verilerine göre ülke genelindeki bağlantı normal seviyelerin çok altına indi; AP’nin aktardığına göre bağlantı bazı anlarda yalnızca %10-15 civarına geriledi. Bu kapanma aniden gerçekleşti ve birçok basın kuruluşu, ülkedeki muhabirleriyle bağlantı kurmakta zorlandı.
HAYAT NASIL ETKİLENİYOR?
Kapanma; bankacılık işlemlerinden e-ticarete, uzaktan eğitime ve sağlık hizmetlerine kadar günlük yaşamın birçok alanını vurdu. Özellikle kadınların el emeği üretimi, küçük işletmeler ve internet üzerinden eğitim gören genç kızlar büyük zarar görüyor; zira alternatif iletişim altyapıları ya yetersiz ya da maliyetli. Reuters ve The Diplomat’ın daha önce aktardığı raporlar, fiber-optik yasaklarının zaten bölgesel ekonomi ve eğitim üzerinde ağır etkiler doğurduğunu gösteriyordu.
ULUSLARARASI VE YEREL TEPKİLER
Uluslararası insan hakları ve dijital hak örgütleri, geniş çaplı internet kesintilerinin ifade özgürlüğü, basın özgürlüğü ve temel hizmetlere erişim hakkını ciddi şekilde zedeleyeceği uyarısında bulundu. Basın mensupları ve sivil toplum aktörleri, yabancı haber ajanslarının muhabirleriyle irtibatın koptuğunu; yerel gazetecilerin ise haber toplamada büyük zorluk yaşadığını belirtiyor.
Taliban yetkilileri ise kısıtlamaları “ahlaki bozulmayı önleme” gerekçesiyle savunmuştu; ancak AP ve diğer kaynaklar, rejimin içerik filtreleri getirme konusundaki teknik kapasite eksikliği ve alternatif çözümler sunmaması nedeniyle halkın iletişimini kesmeyi tercih ettiğini bildiriyor.
Resmî bir onay ya da kapsamlı açıklama Taliban merkezinden henüz yayımlanmadı.