2. el otomobilde fiyatlar düşüşe geçiyor! Önlemler piyasayı canlandırıyor

2. el otomobil fiyatlarına karşı alınan önlemler sonrası Ticaret Bakanı Ömer Bolat'tan açıklama geldi. "2. el araç satış fiyatı aşağı doğru ivme kazandı" diyen Bakan Bolat, "İhracatçının Bakanlığı olmaya devam edeceğiz" dedi. 

TİCARET Bakanı Ömer Bolat, "Bayilerin bir kısmının stokladıkları araçları artık mecbur kalıp piyasaya sürmeye başladıklarını ve 'araç yok' dedikleri müşterilerini ve hatta galerileri arayıp, 'araç var, almak ister misiniz' dediklerini müşahede ediyoruz. İkinci el satışlarında satışların gevşediğini müşahede ediyoruz. Fiyatlar noktasında da daha yüksek olan ikinci el satışların sıfır araç satış fiyatına doğru, aşağı doğru bir ivme kazandığı gözlemini yaptık. Birkaç hafta zaman alacak, ama tabii inşallah burada istikrarı sağlayacağız" dedi.

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Ankara'da görev yapan basın mensupları ile bakanlıkta düzenlenen toplantıda bir araya geldi. Bakanlık faaliyetlerinden bahseden Bolat, Türk Eximbank ile ilgili bir müjde vererek, "Türk Eximbank ile ihracatçılarımıza 2022 yılında 45 milyar dolarlık, ve 2023 yılı ilk 6 ayında toplam 19,6 milyar dolar destek sağladık. İhracatçılarımıza ilave kredi destekleri sağlayabilmek için Eximbank'ın sermayesi 3 gün önce 6,8 milyar TL arttırım ile 20,6 milyar milyar TL'ye çıkarıldı. Böylece Eximbank kaynaklarından ilave yaklaşık 70 milyar TL. finansman kaynakları ihracatçılarımıza sunacağız.  Faaliyete geçmesinin üzerinden henüz 1 yıl geçmesine rağmen, 36,5 milyar TL ihracat kredisine kefalet veren ve 2023 yılı sonunda 90 milyar TL'lik krediye kefalet sağlayacak İGE-İhracat Geliştirme A.Ş. ile ihracatçılarımızın kefalet sorununu çözüyoruz. Finansman ve teminat sorununu çözme, yeni nesil desteklerimizle ihracatı tabana yayma, e-ihracat, markalaşma ve katma değerli ihracat yolunda güçlü adımlar atan bir Ticaret Bakanlığı olarak önümüzdeki dönemde 'İhracatçının Bakanlığı' olmaya devam edeceğiz" dedi. 

FAHİŞ FİYATLAR İLE MÜCADELE

Fahiş fiyat artışlarına değinen Bakan Bolat, "Gerek il ticaret müdürlüklerimiz bünyesindeki ekiplerimiz, gerekse 'Haksız Fiyat Düzenleme Kurulu' bünyesinde fiyat denetimlerine aralıksız devam ediyoruz. Bugüne kadar gıda perakendeciliği ve otomotiv sektörlerinde 53 bin işletme ve 304 bin ürün denetledik. Fahiş fiyat artışı ya da stokçuluk yapan 1920 işletmeye toplam 198,2 milyon TL ceza uyguladık. Ayrıca Bakanlığımız ile ilgili Rekabet Kurumu tarafından açılan soruşturmalar sonucunda 6,22 milyar TL idari para cezası kesilerek, tüketici refahına 113,6 milyar TL katkı sağlanmıştır. Aldatıcı ve yanıltıcı reklamlara karşı ve haksız ticari uygulamalara karşı denetim ve cezalar, bunun yanında Rekabet Kurumumuzla birlikte açılan soruşturmalar ve uygulanan cezalar yoluyla tüketicilerimizi etkin bir şekilde koruyoruz. Tüketici uyuşmazlıklarının çözümü amacıyla Türkiye genelinde 211 noktada faaliyette bulunan tüketici hakem heyetleri yoluyla yılda yaklaşık 600 bin uyuşmazlık karara bağladık. Tarım ürünleri ticaretinin kayıt altına alındığı lisanslı depoculuk sistemini geliştiriyoruz. 170 lisanslı depomuz ile gelinen aşamada 9,1 milyon ton lisanslı depolama kapasitesine ulaştık. Hedefimiz 20 milyon ton. Lisanslı depolarda depolanan ürünlerin mülkiyetini temsil eden elektronik ürün senetleri 2019 yılından itibaren ülke çapında tek bir platform üzerinden Türkiye Ürün İhtisas Borsasında işlem görüyor. Türkiye ürün ihtisas borsasının işlem hacmi ise 122 milyar TL'ye ulaştı. Elektronik ürün senetleriyle tarım emtiasını dijitalleştirdik" diye konuştu.

"KAYIT DIŞILIĞI SONLANDIRACAĞIZ"

Bolat, '2028 Vizyonu' kapsamında yeni proje ve faaliyetlerle mal ihracatımızı 400 milyar dolara, hizmetler ihracatını 200 milyar dolara çıkarmayı hedeflediklerini kaydederek, "Türkiye'mizin 2028 hedefi olarak, küresel mal ihracatından aldığı payı  yüzde 1,2'ye, küresel hizmet ihracatından aldığı payı yüzde 1,5'a yükselteceğiz. Yüksek ve orta-yüksek teknolojili ürün ihracatımızın payını yüzde 50'ye yükselteceğiz. Avrupa Birliği ile yakın ve orta vadede aramızdaki 'Gümrük Birliğinin Güncellenmesi' görüşmelerinin başlamasını hedefliyoruz. İslam ülkeleri ile yatırım ve ticareti geliştirmek: ihracatımızda İslam ülkelerinin payını yüzde 26'dan yüzde 30'a çıkarma hedefimiz var. Gıda perakendeciliği ve otomotiv sektörü denetimlerinde etkinliğin artırılması için özel ekipler oluşturacak, sebze ve meyve ticaretinde; paydaşlarımızın işbirliği ile kayıt dışılığı sonlandıracağız. 'Güvensiz ürüne sıfır tolerans' prensibiyle yüzde 1.7'ye düşen tüketici ürünlerindeki güvensizlik oranını daha da aşağıya çekeceğiz" ifadelerini kullandı.

"GEREKLİ SAVUNMLAR ALINIYOR, CEZALAR GÖNDERİLECEK"

Bakan Bolat, açıklamalarının ardından basın mensuplarının sorularını yanıtladı. Bolat, ikinci el otomobil satışıyla ilgili yapılan düzenleme ve denetimlere ilişkin, "Arkadaşlarımız tespit ettikleri haksız, uygunsuz faaliyetler, stokçuluk faaliyetine ceza kestiler. Biliyorsunuz biz İl Ticaret Müdürlüklerimizin denetimleri ve Haksız Fiyat Düzenleme Kurulu üzerinden ceza kesebiliyoruz. Bir ikinci konu da, şöyle uygulamalar vardı; ikinci el satışa tüketiciyi zorlamak, aksesuar zorla alımına zorlamak ya da araç yok, ama ekstra şu kadar verirseniz bir şeyler yaparız gibi uygulamaları gözlemledik. Bu minvalde biliyorsunuz bir sene önce Bakanlığımız bir karar almıştı, ikinci el satış için 6 ay ve 6 bin kilometre sınırlaması getirilmişti. Bu düzenleme yetkili kurumlar için getirilmişti. 1 Ocak'ta 6 ay süreli uzatıldı bu kısıtlama, şimdi 1 Temmuz'a geldiğimizde bu konu da önümüzdeydi. Biz yetkili satıcıların üzerindeki bu kısıtlamayı bireysel satışlar üzerinde de getirdik, 1 Temmuz 2023 itibarıyla hem yetkili satıcılar, hem bireysel satıcılar için bu düzenlemeyi getirdik. Bunun dışında, bireysel satışta 3'ü aşan satışların zaten yönetmelikte ticari satış olarak kabul ediliyor, yaklaşık 4 bin 800 kişi 50'den fazla satış yapmışlar. Bunlar ya kendileri bireysel, ya galeriler ya da bayilerin yanında çalışanlar, işte akrabaları vesaire üzerinden yapılan satışlar olduğu anlaşılıyor. Bunlardan savunma istendi ve gerekli savunmaları alınıyor, cezalar kendilerine gönderilecek. Bir başka önemli tedbir de, ikinci el satışların bu yılsonuna kadar, 31 Aralık 2023'e kadar sıfır araç fiyatından daha yüksek olamayacağı yasağını getirdik" dedi.

İKİNCİ EL ARAÇTA DÜZENLEME

Bakan Bolat, bunların nasıl uygulanacağına ilişkin soruya, "İki aracımız var, birincisi, ilan siteleriyle görüşmeler yapıldı ve ilan siteleri 15 Temmuz'dan itibaren kesinlikle sıfır araç satış fiyatından daha yüksek ikinci el fiyatı koymamaları konusunda uyarıldı. İlan siteleri bu ilanları koymak isteyenleri uyaracaklar, buna uyulmadığı takdirde 300 bin liraya kadar ceza kesilecek. Diğer taraftan, Türkiye Noterler Birliği’yle gerekli temas ve işbirliği sağlandı."

"15 Temmuz itibarıyla Noterler de yılda 3’ten fazla bireysel satışın ticari satış kabul edileceği kanuni düzenlemesinden hareketle bu satışları gerçekleştirmeyecekler. Maalesef burada çok ciddi bir tamahkarlık ve aç gözlülük uygulamalarını gördük. Bir nevi ihtiyaçtan oto alımından ziyade, otoyu bir spekülasyon ve yatırım aracı, ama daha çok spekülasyon amaçlı ve manipülatif fahiş fiyat amaçlı ticaretini yapma gayretleri var. "

"Bayilerin bir kısmının stokladıkları araçları artık mecbur kalıp piyasaya sürmeye başladıklarını ve araç yok dedikleri müşterilerini ve hatta galerileri arayıp, araç var, almak ister misiniz dediklerini müşahede ediyoruz. İkinci el satışlarında satışların gevşediğini müşahede ediyoruz. Fiyatlar noktasında da daha yüksek olan ikinci el satışların sıfır araç satış fiyatına doğru, aşağı doğru bir ivme kazandığı gözlemini yaptık. "

"Birkaç hafta zaman alacak, ama tabi inşallah burada istikrarı sağlayacağız. İlk 6 ay itibarıyla ülkemizde otomotiv üretiminde yüzde 30’luk bir artış var, ama ithalatta yüzde 75 artış oldu. İşte spekülasyon ve yatırım amaçlı aşırı talep yüklenince bu bizim oto ithalatımızı ve döviz açısından da ciddi bir kaybımızı beraberinde getirdi. Herkesin bildiği gibi, yani talep arzın çok üstüne çıktığında fiyatlarda bir şişme meydana geliyor."

"Ayrıca burada tabii ilan sitelerindeki organize ataklarla da fiyatlar aşırı şişirilebiliyor. Tabii fabrikalar daha çok üretsin, bayiler, galeriler daha çok satış yapsın, ama yani enflasyon oranı belli, yüzde 38. Bakıyoruz ki oto sektöründe fiyat anlamında ve ticari uygulamalar anlamında çok ciddi aşınmalar var. Bunu da maalesef sektörün aktörlerinin bir kısmı yapıyorlar. Bizim görevimiz de piyasada düzenleyici olmak, denetleyici olmak, bunu yaparken de yanlış yapanlara karşı müeyyide uygulamak" diye konuştu. 

"OTO İTHALATI KONUSUNDA BİR ÇALIŞMA YAPILMADI"

Bakan Bolat, ikinci el araç ithalatına izin verileceği yönündeki iddialara ilişkin, "Şimdi zaten otomotiv ithalatımızda ilk 6 ayda yüzde 75 bir artış var. Geçen yılın aynı dönemine göre toplam ithalatta 11 milyar bir dolar artış var, bunun en büyük kaynağı altın ithalatıyla otomotiv ithalatındaki artış. Bu anlamda ikinci el oto ithalatı noktasında bakanlığımızda şu anda herhangi bir çalışma yapılmadı, ama ekonomiyle ilgili kararlar yalnızca Bakanlığımızın alacağı bir karar olmayıp, Cumhurbaşkanımızın, Bakanlar Kurulunun da içinde yer aldığı geniş istişarelerle bu kararlar alınıyor. Biz de aldığımız kararları Kabinede paylaşıyoruz, istişare ediyoruz."

"Biz, Türkiye’nin otomotiv sektörünün yatırım ve üretim, istihdam anlamında, ihracat anlamında geldiği noktayı önemsiyoruz, daha da güçlendirme çabası içindeyiz. Türkiye, dünyada otomotiv sektöründe 13. sırada olan güçlü bir ülke, bunu daha iyi noktalara getirme hedefimiz var. Ama vurguncu, fırsatçı çabalarla, spekülatif fiyat şişirme çabalarına, arz-talep dengelerini bozucu çabalara karşı da savunma tedbirleriyle düzenleyici, denetleyici ve yaptırım uygulayıcı olma gayretimiz devam edecek" dedi.