Ev arkadaşı arayanlar dikkat! 'Kirayı bölüşeyim' derken evsiz kalabilirsiniz!

Son zamanlarda ev arkadaşı arayan kiracıların sayısındaki yükseliş gözden kaçmıyor. Gayrimenkul Hukuk Derneği Başkanı Ali Güvenç Kiraz, ev arkadaşı ilanlarındaki artışın altını çizerek bu meselede kritik uyarıda bulundu.

"KİRACI TEK BAŞINA KİRALADIĞI BİR EVİ ALT KİRACIYA VEREMEZ"

Evde kalan kişi sayısına göre ev sahibinin kirayı artırabileceğini belirten Kiraz, "Kiracı tek başına kiraladığı bir evi alt kiracıya veremez. Bunun için yazılı olarak alt kiralama hakkının olması gerekir. Ev sahibinin kiracıyı tahliye etme hakkı doğar" dedi.

KİRA SÖZLEŞMESİNE EKLENMELİ

Kira uyuşmazlıklarında arabulucu uygulamasının başladığı 1 Eylül'den bu yana yaklaşık 32 bin dosyadan 4 bin 200'ü anlaşmayla sonuçlanırken, 3 binin üzerinde dosya ise mahkemeye taşındı. Arabulucuya taşınan dosyalar arasında ev arkadaşı aldığı için kirası artırılan, evi boşaltması istenen kiracılarla ev sahibi uyuşmazlıkları da bulunuyor.

Son dönemde, "Acil ev arkadaşı aranıyor, paylaşımlı ev, aile yanında kiralık oda", "Öğretmen yanına ev arkadaşı", "Avukatım, fazla bir odam var" gibi ilanlardaki artış dikkat çekiyor.

Kirayı tek başına ödemekte zorlandığı için ev arkadaşı almak isteyenlerin ev sahibinin yazılı iznini alması gerekiyor. Kiracının kira kontratında yazılı olarak alt kiralama hakkı olmadan, ev sahibinden yazılı izin almadan ev arkadaşı alması durumunda ev sahibi kiracıları mahkemeye yoluyla tahliye ettirebiliyor.

"EV BAŞKA BİRİYLE PAYLAŞILABİLİR"

Ev arkadaşı almayı ya da alt kiralama yapmayı düşünenlerin kira sözleşmesine ev sahibinden muvafakat alarak "ev başka biriyle paylaşılabilir" ibaresi eklemesi gerekiyor. Gayrimenkul Hukuk Derneği Başkanı Güvenç de ev arkadaşı alacak olanların kira kontratında yazılı olarak alt kiralama hakkı alması gerektiğini söyledi. Kiracı ve ev sahibi uyuşmazlıklarında merak edilen bazı başlıklar şöyle:

EV SAHİBİ "YA ZAM YA ÇIK" DİYEMEZ

Yeni ev sahibi ile kiracılar arasında yaşanan uyuşmazlıklar da arabulucuya taşınan konuların başında geliyor. Borçlar Kanunu'na göre yeni ev sahibi eksi ev sahibinin kira sözleşmesinden kaynaklanan haklarına halef kabul edilir.

Yeni ev sahibi, kiralanan evi satın aldıktan sonra kira sözleşmesinin tarafı kabul edilir. Evi satın alanın kiracıya "Kirayı istediğim gibi artırırım. Kirayı artırmazsan çık" deme hakkı bulunmuyor. Gelecek yılın Temmuz ayına kadar yasal olarak yüzde 25 artırımın üzerine çıkamayacağı gibi kendisi ya da çocukları oturmayacaksa kiracıyı tahliye etme hakkı bulunmuyor.

5 YILI DOLDURMASI HALİNDE...

Ev sahibinin kiracının beş yıllık süreyi doldurması durumunda rayiç bedel üzerinden artırma hakkı bulunuyor. Diğer yandan kiracının kirayı eksik yatırması ya da bir aylık sürede ödememesi durumunda ev sahibinin tahliye davası açıp evden çıkarma hakkı bulunuyor.

1 YILLIK PEŞİN KİRAYA DİKKAT!

Kirayı bir yıllık toptan yatırma yönünde kontrat imzalayanların sözleşme hükümlerine uyması gerekiyor. Bir yıllık peşin ödeyeceğini taahhüt eden kiracının sözleşmeye bağlılık ilkesi kapsamında mülk sahibi ile yeni kontrat imzalanmadan aylık ödeme imkanı bulunmuyor. Peşin ödeme yapılmaması durumunda ihtarlı ödeme emri söz konusu olabilir. Bir ay içinde yatırılmazsa da tahliye davasıyla evi boşaltması istenebilir.

EV SATILIRSA 6 AY SÜRE VAR

Evde kiracı varken, taşınmazın satılması halinde yeni mal sahibi, kiracıya 1 ay içinde ihtar göndererek tahliye talep edebilir. Bu durumda satın alma tarihinden itibaren altıncı ayın sonuna kadar kiracı içeride kalmaya devam edebilir. Altıncı ayın sonunda da çıkmazsa tahliye davası açılabilir. Eski mal sahibi ile yapılan kira sözleşmesinin sonunda da direkt dava açarak, tahliye talep edilebilir.

EN FAZLA 10 YIL UZATILABİLİR

Borçlar Kanunu'na göre sözleşme uzama süresi en fazla 10 yıl olarak kabul ediliyor. Bu sürenin sonunda mal sahibinin haklı bir gerekçe sunmasına gerek olmadan kiracısını tahliye hakkı bulunuyor. Bu nedenle tahliye davası açmanız gerekmiyor. Bunun için 3 ay önceden ihtarname göndermesi gerekiyor.

Herhangi bir sorun yaşanmadığı halde evden çıkması durumunda mal sahibinin 3 ay daha kira bedeli talep etme hakkı bulunuyor. Bu tutarı talep edebilmesi için de 3 aylık sürede yeni kiracı bulmamış olması gerekiyor. Eğer evi hemen kiraya verirse kiracıdan tazminat talep edilemez. Ev ilk ayın sonunda kira verilirse tazminat da bir aylık ödenir.

DEPOZİTOYA KISITLAMA

Depozito bedeli 3 aylık kiradan fazla olamaz, bu tutar da kiracı tarafından bir banka hesabına yatırılarak ev sahibinin onayı olmadan çekilemez. Ayrıca şerh düşülerek paranın vadeli bir tasarruf hesabına yatırılması gerekiyor.

Kiracının mülkü boşaltması durumunda depozito bedelini tam alması için hiçbir borcu kalmaması, evde olağan eskime dışında bir hasar olmaması gerekiyor.