Fay birikimleri İstanbul'a ulaştı! Uzmanlar 'süre doldu' diyor

Asrın felaketi olarak tarihe geçen Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından gözler uzman isimlerin sık sık uyardığı İstanbul'a çevrildi. Bakan Özhaseki İstanbul için özel bir deprem yasası hazırlığında olduklarını açıkladı.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki CNN Türk'te Ahmet Hakan ile Tarafsız Bölge'de hem yapım aşamasında olan İstanbul için deprem yasasını, hem de devam eden çalışmalara dair merak edilen soruları yanıtladı. 

Özhaseki'nin açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:

Topraklarımızın yüzde 66'sı birinci ve ikinci ve deprem bölgesi. Böyle bir ülkede sizin mutlaka önemli adımlar atmanız icap ediyoruz. 99 Gölcük depremi bizim için bir milat. O depremden önce inşaatlar daha kolay yapılıyordu. Daha sonra değiştirildi. O yasalara göre yapılmış hiçbir bina yıkılmaz diyebiliriz. Bir yasa daha çıktı. 5 senede bir kolon kesilmesi var mı yok mu diye kontrol edilmesine ilişkin binaların.

İSTANBUL İÇİN DEPREM YASASI

800 bin konutu 11 yıl içinde dönüştürmüşüz ancak bu yeterli değil. Bir takım engeller var, bunları aşmak ve işi hızlandırmak istiyoruz. Yasadaki mevzuatı uyguladığımız zaman engeller çıkabiliyor. Davalar açılıyor. Bazı ideolojik davranan arkadaşlar süslü kelamlarla işi binlerce insanın hakkına girecek bir yere götürüyor. Fikirtepe'de dümdüz alanlar tarla gibi duruyor işe başlanamıyordu. Aynı arsa üstünde 2,3 müteahhit anlaşmış örneğin vatandaş ile. Şimdi yasa ile işi biraz daha kolaylaştıran, kötü niyetli kişileri engellememiz gerekiyor bu işi hızlandırmamız için. 

4'lü bir strateji hazırladık. Biri bu süreci hızlandırmak. 39 belediye başkanını ararak bakanlığımıza davet ettim. Bizim çalışmalarımızı anlatmak, onları dinlemek için. Yasa için bir 15 gün içinde ana çeperi çizilecek. Kabine'de sunacağım. Meclis eğer müsaitse orada, ya da olağanüstü çağırarak bu yasaları sunacağız. Rezerv alanlar yapmamız gerekiyor. Yerinde dönüştürebiliriz ama asla bir daha yapı yaptırmayacağız, yasak getireceğimiz yerler var. O vatandaşlara da bir yer vermemiz gerekiyor. Onlara da rezerv alanlardan yer vermemiz gerekiyor. Şu an birkaç alan belirledik. 350 bin konutluk bir alan. Vatandaşlara eski evini bırak da buraya gel dediğimizde koşa koşa gelecek diye düşünüyoruz. Alt yapısını biz yapacağız. 

Çok sıkışık yerler var. Oraya belediye ile çalışıp sosyal alanlar, yeşil alanlar yapmak istiyoruz. Örneğin Sağlık Bakanı Fahrettin Koca diyor ki sağlık ocağı isteği çok var. Ama onun için bile yer yok. O yüzden o boşalttığımız yerleri başka şeyler için kullanmak doğru olmaz. İstanbul için düşündüğümüz 3. şey ise yarısı bizden projesi başlatmıştık. Orada müracatlar alındı. 1 milyon 20 bin civarında bir müracat oldu. 21 bin anlaşma sağladı. 200 bin daire sahibi diyor ki siz bu kampanyayı açıkladınız, biz binamızı yıkacağız, yenisini yapacağız. Böyle olunca hem kentsel dönüşümü hızlandırmış oluyoruz. Rezerv alanlar oluşturuyoruz. Yerinde dönüşüm ile vatandaşı destekleyerek şu an bile 200 bin daireyi dönüştürmüş oluyoruz. 4. ise yasa.

Çukur eylemleri olduğu dönemde ben de bakan olmuştum. Binlerce insan evsiz kalmıştı. 500 tane ev yıkılmış düşünün. 500 tane hane sahibinden muvafakat almam lazım. Birinde 10 tane mirasçı var biri hanyada biri konyada. Tıkanmışlık var. Biz de buna uygun bir düzenleme çıkardık çünkü başka türlü yapamıyoruz. 1 sene içinde yaptık, hak sahiplerine dağıttık. Deprem bölgesinde örneğin tüm imar yetkisi bakanlığımızda. Bina içinde şöyle diyenler çok oluyor 'Ben 75 yaşındayım bu evde hatıram var ne yapayım deprem olursa ölürüm.' İyi de yaşamak isteyenler var. Hatıramla ölürüm demek doğru bir şey değil.

FAY BİRİKİMLERİ İSTANBUL'A ULAŞTI

İki tane ciddi fay hattı var. Bunlardan bir tanesi Erzincan'dan başlayan, Niksar, Tosya, Bolu Abant şeklinde devam eden Kuzey Anadolu fay hattı. Marmara Denizi içerisinden açıklara kadar gelen ve beklenen İstanbul depremi. 

Marmara'da bir kaç tane fay kırığı var. Bunların belirli zaman içerisinde kırıldığını da görmüş bilim adamları. Tespit etmişler 450-500 senede bir kırılıyor diyorlar. 1520'de kırılmış en son 500 sene doldu diyorlar. 

Bir tanesi 250 sene aralıklarla kırılıyor diyorlar bir başkası için belirli aralıklarla kırılıyor diyorlar. Burada 2 tanesinin süresinin dolup kırılmaya hazır vaziyette olduklarını belirtiyorlar. Arkadaşlarımız not aldılar. 557 yılında kırılmış sonra 898 yılında kırılmış sonra 1509 yılında kırılmış.

İlkinde 432 yıl aralık var diğerinde 520 yıl aralık var. 1509 yılının üzerine 520 koyduğunuzda 2029-2030 ediyor. Ama 540 yılda olabilir bilemiyoruz elimizde böyle bir imkan yok. Ama tahmini olarak burada süre 450-500 süre civarında.

Allah'tan istediğimiz bize 10 sene bir süre vermesi. Ben 5 senede bitiririz diyorum gerekli hazırlığı. Dönüştürme imkanımız kabiliyetimiz var bunu yapabiliriz. 5 senede İstanbul'u depreme hazır hale getirir bitiririm.

2012'de kentsel dönüşüm yasası çıktı. Bununla birlikte 800 bin konut dönüştü. Bütün bunlar bakanlık olarak takip ettiğimiz şeyler gerekse belediyelerin yaptığı şeyler. İstanbul'da 5.8 milyon bağımsız birim var. Bundan 1.5 milyonu riskli. Bunun 600 bini hasar görebilecek yapılar. Bu yasa ile kötü niyetlilerin önünü kesmeye çalışıyoruz. Tek amacımız bu.

BAKAN ÖZHASEKİ'NİN ANTAKYA ANISI

Mimar bir arkadaşımız vardı belediye başkanı Antakya'da. Müthiş tarihi eserler var, ibadethaneler var. Arkadaşımız bana gelerek burada bir an önce dönüşümün başlaması gerektiğini söyledi. Tamam dedik, destek olacağız. 2017-2018 olması gerekiyor. Atladık gittik. Alana gittik 3-5 bin kişi toplamış. Evler yıkılacak yenileri yapılacak. Bakanlık olarak da ciddi bir yardım yapacağız. Grupların elinde pankatarlar var. Bir şey demeden yerimize oturduk. Protesto yok ama bir soğukluk bir sessizlik var ortamda. 

Belediye başkanımız hoşgeldiniz derken bir uğultu başladı. Küfürler havada uçuşmaya başladı. Adamcağız bembeyaz oldu sahnede. Rantsal dönüşüm istemiyoruz bir şeyler yazmışlar. Belediye başkanı haliyle o tedirginlikle selam verdi ve oturdu. Beni çağırdılar sıra sizde diye. Dedim ki kentsel dönüşümü herhalde istemiyorsunuz herhalde değil mi dedim, tamam yapmıyoruz dedim. Rızasız lokma haramdır, rızasız evinizi niye yıkayım ben dedim. Sizden bir ricam var dedim. Ankara'dan buraya kadar geldim sizin için. Derdimi anlatacağım, pankatlarınızı okudum. Söz yapmayın diyorsanız yapmayacağım dedim. Fay hatlarını anlattım. Depremden 6 sene önce burada a parti b parti olayı yok. Sevdiklerimizi götürecek dedim. Haksızlık yapılmışsa el koyayım dedim. Hatta sabaha kadar oturayım sizi dinleyeceğim dedim. Fazla bir protesto olmadı, evet de denmedi. Büroya geçtim uzun da bir kuyruk oldu. Gelenlerin hepsini dinledim. Şimdi o mahalle yok, o insanlar yok.