Merkez Bankası’ndan TL’ye dönüşü hızlandıracak yeni adımlar
Türk lirasını güçlendirme ve finansal istikrarı sağlama hedefiyle yeni adımlar atan Merkez Bankası, dövizden TL’ye geçişi teşvik edecek bir dizi makroihtiyati düzenlemeyi yürürlüğe koydu. Zorunlu karşılık oranları artırılırken, ihracat gelirlerinin en az yüzde 35’inin TCMB’ye satılması zorunlu hale getirildi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Türk lirasına olan talebi artırmak ve finansal istikrarı desteklemek amacıyla 3 Mayıs 2025 tarihinde kapsamlı bir düzenleme paketini hayata geçirdi. Bankacılık sektörünü ve ihracatçıları doğrudan etkileyen bu adımlar, özellikle dövizden TL’ye dönüş sürecini hızlandırmayı hedefliyor.
ZORUNLU KARŞILIK ORANLARINDA DİKKAT ÇEKİCİ ARTIŞ
Yeni düzenlemeye göre, yabancı para cinsinden mevduatlara uygulanan zorunlu karşılık oranları tüm vadelerde 200 baz puan artırıldı. Daha çarpıcı bir adım ise 1 yıla kadar vadeli yabancı para repo işlemlerine geldi. Bu işlemlerde zorunlu karşılık oranı 400 baz puana çıkarılırken, hesaplama yöntemi de güncellendi.
Bu hamleyle Merkez Bankası, bankaların dövize olan ilgisini azaltmayı ve TL cinsinden kaynaklara yönelmelerini sağlamayı amaçlıyor.
TL MEVDUAT ORANI DÜŞÜK BANKALARA YENİ HEDEF
TCMB, ayrıca bankaların tüzel kişi müşterilerindeki TL mevduat oranını artırmak için bir hedef uygulaması başlattı. Buna göre, TL mevduat oranı yüzde 60’ın altında olan bankalar, her ay bu oranı en az 0,3 puan artırmak zorunda kalacak. Bu uygulama, TL’ye olan talebin kurumsal düzeyde de güçlendirilmesini hedefliyor.
KARŞILIK FAİZLERİNDE AYARLAMA
TL cinsinden tesis edilen zorunlu karşılıklar için ödenecek faiz veya telafi oranında da artış yapıldı. Önceden TCMB'nin ağırlıklı ortalama fonlama maliyetinin yüzde 84’ü üzerinden yapılan ödeme artık yüzde 86’ya yükseltildi. Bu adım, bankalara TL cinsi mevduat tutma konusunda teşvik sağlamayı amaçlıyor.
İHRACATÇILARA DÖVİZ SATIŞI ZORUNLULUĞU VE DESTEK
Ekonomide döviz dönüşümünü hızlandırmak için Hazine ve Maliye Bakanlığı ile ortaklaşa alınan karar doğrultusunda, ihracat gelirlerinin en az yüzde 35’inin Merkez Bankası’na satılması şartı getirildi. Bu uygulama 31 Temmuz 2025 tarihine kadar yürürlükte olacak.
İhracatçılar için olumlu bir gelişme ise döviz dönüşüm destek oranının artırılması oldu. İhracat gelirlerini TL’ye çeviren firmalar, dönüşüme konu tutar üzerinden yüzde 3 oranında destek alacak.
TL’NİN KULLANIMINI YAYGINLAŞTIRMA HEDEFİ
TCMB’nin bu yeni hamleleri, döviz kullanımını sınırlarken TL’nin sistemdeki ağırlığını artırmayı ve aynı zamanda para politikasının etkinliğini güçlendirmeyi hedefliyor. Önümüzdeki dönemde bankaların TL’ye geçiş performansları yakından izlenecek ve ilave düzenlemelerin gündeme gelmesi muhtemel görünüyor.
