İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü'nden Prof. Dr. Cenk Yaltırak'tan ezber bozan bir açıklama: Kahramanmaraş'ta 2 değil 3 büyük deprem oldu
İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü'nden Prof. Dr. Cenk Yaltırak'tan Kahramanmaraş merkezli depremlerle ilgili ezber bozan bir açıklama geldi. Uzun yıllardır deprem üzerine akademik çalışmalar yapan Yaltırak, Kahramanmaraş'ta 2 değil 3 büyük deprem olduğunu söyleyerek, "Pazarcık'taki 7.7'lik depremde 2 fay kırıldı. Bir tane 7.4 oldu, bir tane 7.6 oldu aynı anda. İkisinin toplam enerjisi yaklaşık 7.8. Bunu tam hesaplamak için daha çalışmamız lazım" dedi.

Pazarcık merkezli 7.7, Elbistan Merkezli 7.6 büyüklüğünde iki deprem yaşadı ancak Prof. Dr. Cenk Yaltırak bu depremlerin ilkinde 2 fayın kırıldığını açıkladı.

MARMARA'NIN BUGÜNE KADARKİ EN KAPSAMLI ÜÇ BOYUTLU FAY HARİTASI
T24'ten Cansu Çamlıbel'e konuşan İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü'nden Prof. Dr. Cenk Yaltırak ve ekibi aynı zamanda Marmara'nın bugüne kadarki en kapsamlı üç boyutlu fay haritasını hazırlamış durumda.

MARMARA'DA 7 ÜZERİ DEPREM ÜRETME POTANSİYELİ OLAN 4 FAY VAR
Yaltırak'ın adademik çalışmalarında çarpıcı olan bir başka detay da Marmara'da 7 üzeri deprem üretme potansiyeli dört ayrı fayın bulunduğuna dair bulgular.

"İKİ DEĞİL ÜÇ DEPREM OLDU"
Kahramanmaraş depremine döndüğümüzde Yaltırak, 7.7'lik ilk depremde aslında aynı anda 2 fayın kırıldığını anlatıyor.

"GROUND MOTİON ÖLÇEN ALETLER GEREKLİ"
1999 depreminde de 2 fayın kırıldığını anlatan Yaltırak, fayların iç içe geçtiği için bunu tespit etmenin güç olduğundan bahsederek, "Bunu görebilmeniz için çok hassas yer hareketi ölçen aletlere bakmanız lazım. Ground motion ölçen aletlere baktığınız zaman bunu görebilirsiniz" dedi.

"TOPLAM ENERJİSİ YAKLAŞIK 7.8"
Yaltırak, Kahramanmaraş depremini şu şekilde özetledi:
"Kahramanmaraş'ta bir tane 7.4 oldu, bir tane 7.6 oldu aynı anda. İkisinin toplam enerjisi yaklaşık 7.8. Bunu tam hesaplamak için daha çalışmamız lazım ama üç aşağı beş yukarı böyle oldu diyebiliriz.

"99'DA DA İLK DEPREMDE 2 BÜYÜK DEPREM OLDU"
1999'de bir tane 6.9 oldu. Bir tane 7 oldu, sonra da 7.4 oldu. Bunlar arka arkayadır. 7.4 en büyük olduğu için diğerleri onun arasında kayboldu. Hala o depremi uluslararası kayıtçılar 7.6 olarak gösterir.

"MARMARA'DAKİ FAYLAR AYNI ŞEKİLDE ÇALIŞMIYOR"
Biz sonra 1500 yılın tarihsel depremlerini biliyoruz. Biz Marmara'daki 38 tarihsel depremin ikiden fazla yıktığı kentlerin kapsadığı alanı biliyoruz. Mesela İzmit'e 1490, 1719, 1999. Her fayın kendine has bir tekrarlanma periyodu var. Marmara'daki faylar aynı şekilde çalışmıyorlar. Bunlar farklı büyüklüklerdeler farklı kovalar ve musluklar gibi, farklı hızlarda doluyorlar."

Kahramanmaraş depreminde hazırlanan tehlike haritaları ve "büyük deprem için fayın çok uzun olması lazım" tezi üzerine konuşan Yaltırak şu ifadeleri kullandı:
"110 KM'LİK FAYIN 7.7 DEPREM ÜRETEBİLDİĞİ ORTAYA ÇIKTI"
"Amanos segmenti 150 kilometre kadar kırıldı. Kuzeydeki Çardak segmenti de 110-120 kilometre kadar kırıldı. Halbuki birçok adama göre 110 kilometrelik fay 7.7 deprem yaratmıyor. Ama görülüyor ki iç içe geçtikleri zaman yaratıyormuş demek ki."

FAYDAN UZAK OLAN YERLER DAHA MI AZ HİSSETTİ?
Depremin etkisinin fayın yakınlık-uzaklıktan etkilenmediğini ileri süren Yaltırak şunları kaydetti:
"Osmaniye'de, Adıyaman'da, Hatay'da gördünüz. Fayda uzaklıktan daha önemli olan fayın yarattığı enerjinin sizin bulunduğunuz zeminde yarattığı ivme.
Deprem yönetmeliği diyor ki buradaki tasarım ivmesi budur, sen buna göre bina yaparsan güvende olursun."

"DEPREM YÖNETMELİĞİNİN DAYANDIĞI TEHLİKE HARİTASI YANLIŞ"
Deprem yönetmeliğinde yer alan 'tehlike haritası'nın sıkıntılı olduğunu düşünen uzman isim, depremlerin şiddet sınıflandırmasını en yalın haliyle anlattı:
"Deprem yönetmeliğinin dayandığı tehlike haritası tehlikeli bir harita. Çünkü o harita elmayı, armudu, eriği aynı yere atıyor ve bunların ortalama ağırlığını bir istatistik olarak alıyor. Sonra da senin karşına ayva çıkma olasılığı 2500 yılda bir diyor. Öyle bir sınıflama yapılamaz. Haritalar da yanlış, haritalar üzerinden çalışılan senaryoları da yanlış."