UNESCO mirasında geri adım: Selimiye restorasyonu mahkemelik oldu!
UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan, Mimar Sinan’ın “ustalık eserim” dediği Selimiye Camii'nde restorasyon kapsamında yapılmak istenen kubbe yazısı değişikliğine Edirne İdare Mahkemesi “dur” dedi. Mahkeme, dava süreci tamamlanana kadar yürütmeyi durdurma kararı verdi.
Ahmet Haşim Sevim
Edirne'de bulunan ve Osmanlı mimarisinin zirve noktası olarak kabul edilen Selimiye Camii'nde restorasyon çalışmaları tartışma yarattı. Camideki kubbe yazılarında değişiklik öngören proje, mahkemelik oldu. Edirne İdare Mahkemesi, yapılan başvuru üzerine restorasyonun yürütmesini durdurdu.
UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alan Selimiye Camii için Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Edirne Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından onaylanan yeni tezyinat (süsleme) projesi, caminin ana ve yarım kubbeleri ile mihrap kubbesindeki kalemişlerinin değiştirilmesini öngörüyordu.
Davacılar, 19 Haziran 2023 tarihli ve 9435 sayılı kurul kararının iptali için açtıkları davada;
- Yeni projenin bilimsel temelden yoksun olduğunu,
- Mevcut tarihi kalemişlerinin korunması gerekirken yenilerinin önerildiğini,
- Bu durumun eserin özgünlüğüne zarar vereceğini belirtti.
Ayrıca, geçmiş restorasyonlarda –1751, 1808, 1883, 1950 ve 1983 yıllarında– süslemelerin korunduğuna dikkat çekilerek, 2021 yılında başlayan yeni uygulamalarda bu anlayışın terk edildiği vurgulandı.
Edirne İdare Mahkemesi, projede önerilen değişikliklerin daha önceki restorasyonları geçersiz kılabileceği ve tarihi yapının özgünlüğünü bozabileceği gerekçesiyle yürütmenin durdurulmasına hükmetti.
Mahkeme, ayrıca değişikliklerin telafisi güç zararlar doğurabileceğini vurguladı.
Mahkeme, Kültür ve Turizm Bakanlığı’na 30 gün süre vererek;
- Projenin teknik ve hukuki dayanaklarının,
- Yapılan itirazlar ve reddedilme gerekçelerinin,
- Onaylanan restorasyon projesine ilişkin belgelerin
mahkemeye sunulmasını talep etti.
Nihai karar, bu belgeler ve idarenin savunması incelendikten sonra verilecek.
Kaynak: İHA
