Pet ve cam şişeden para kazanacağız! Uygulama Türkiye'de yaygınlaşıyor

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na bağlı Türkiye Çevre Ajansı’nın (TÜÇA) yürüttüğü Depozito Yönetim Sistemi’nin tanıtım toplantısı, pilot il seçilen Sakarya’da Orhangazi Kültür Merkezi’nde yapıldı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Sakarya Valisi Rahmi Doğan, Sakarya milletvekilleri, Sakarya Büyükşehir Belediye Başkanı Yusuf Alemdar, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakan Yardımcıları Fatma Varank, Ömer Bulut, TÜÇA Başkanı Ferhat Pirinççi, TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken’in katıldığı toplantıda konuştu. Bakan Kurum, Ulusal Depozito Yönetim Sistemi’nin Türkiye’nin doğasına, ekonomisine, yatırım ortamına, teknolojik gelişimine, üretim ve istihdamına çok büyük katkılar sunacağını söyledi.

"İNSANLIĞA SIFIR ATIK HAREKETİ’Nİ ARMAĞAN ETTİK"

Bakan Kurum, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde, Emine Erdoğan Hanımefendi’nin öncülüğünde, çevreyi korumak için önemli adımlar attıklarını kaydetti: Bugün Türkiye Cumhuriyeti, çevre ve doğa koruma konularında 7 kıtada iz bırakan bir ülkedir. İnsanlığa Sıfır Atık Hareketi’ni armağan eden bir devlettir. Sıfır Atık Hareketi’mizin küresel ölçekte geldiği aşama, çevre konusundaki çabalarımızın bir özeti, sabırla örülen başarımızın da en büyük ispatıdır. Bugün tanıttığımız Depozito Yönetim Sistemimiz de 2017 yılında başlattığımız Sıfır Atık Hareketimizin, 2025 yılından geleceğe uzanan en önemli adımıdır.

GERİ KAZANIM SİSTEMİNDE TÜÇA, TOBB VE TESK ORTAKLIĞI 

Bakan Kurum, Türkiye’de her yıl yaklaşık 35 milyon ton ağırlığında katı atık ortaya çıktığını, bu atıkların yüzde 25’ini ise içecek ambalajları oluşturduğunu söyledi. Bu atıkları dönüştürmek için, Türkiye Çevre Ajansı’nı kurduklarını ifade eden Bakan Kurum, “Depozito Yönetim Sistemi için gerekli altyapı çalışmalarına hızlıca başlattık. İçecek ambalajlarının tescil sürecini titizlikle yürüttük. Her şişede barkod uygulamasını yaygınlaştırıp zorunlu hale getirdik. Saha operasyonlarını yönetmek için kurumlar, sektör birlikleri, perakendeciler ve sanayicimizle ortak istişareler yaptık. TÜÇA, TOBB ve TESK ile geri kazanım sisteminin saha yönetiminin temellerini hep birlikte attık. Şimdiye kadar tüm süreç hızlı, kesintisiz ve rasyonel adımlarla yürüdü ve bugünlere geldi” diye konuştu.

“SAKARYA’DA 1,5 AYDA 100 TON ATIK CAM TOPLADIK”

Bakan Kurum, depozito sistemiyle geri kazanımın önemini örneklerle açıkladı: 1 ton atık camın geri dönüşümüyle havamız yüzde 20, suyumuz ise yüzde 50 oranında daha az kirleniyor. Çünkü 1 ton atık camı dönüştürdüğümüzde yüzde 30 hammadde tasarrufu sağlıyoruz. Bugün Avrupa ülkelerinde atık cam şişe geri dönüşüm toplanma oranı ortalama yüzde 80. Ülkemizde bu oran yüzde 3’te. İnşallah bu sistemimizle birlikte AB mutabakatıyla zorunlu hale getirdiği bir işi de başarmış oluyoruz. Fabrikalarımızın üretimde kullandığı cam kırıklarını şu anda ithal etmek zorunda kalıyoruz. Biz bu sistemle sadece Sakarya’da 1,5 ayda 100 ton atık cam topladık. Bütün Türkiye’de topladığımızda artık cam ithalatını bırakın, cam ihraç eder duruma geleceğiz. Aynı şey plastik ithali için de geçerli. Plastik atıklar başta otomotiv ve tekstil olmak üzere birçok sektörde zaruri bir girdi. Bu sistemle yılda 200 binden fazla pet şişeyi toplamayı hedefliyoruz, böylece atıklarımızı hammaddeye dönüştürerek, plastik ithalatının da önüne geçmiş olacağız.

TÜRKİYE’YE HER YIL 500 MİLYON AVRODAN FAZLA EKONOMİK KATKI

Bakan Kurum, depozito sisteminin büyük bir çevre atılımı olduğuna dikkat çekerek, “Depozito sisteminin yüzde 100 uygulanması, yani 81 ilde uygulanması demek, ülkemize her yıl 500 milyon avrodan fazla ekonomik katkı demek. Yeni yatırımlar, yeni istihdam alanları demek. Çocuklarımıza çok daha güzel Türkiye, Sakarya bırakmak demek. 10 bin deprem dirençli yeni konut, 150’den fazla yeni okul, 10 yeni hastane demek. Yani, depozito sistemi büyük bir çevre atılımının yanında aynı zamanda büyük bir ekonomik kalkınma modeli demek” dedi.

YAKLAŞIK 25 MİLYAR İÇECEK AMBALAJI LOGOLANDI

Bakan Kurum, Ulusal Depozito Yönetim Sistemi ile yıllık yaklaşık 25 milyar içecek ambalajının logolandığı vurguladı: Yani, ambalajlara koyduğumuz özel Depozito Yönetim Sistemi işareti ve barkoduyla, ürünlerimiz artık raflarda sadece tüketilmeyi değil, hammaddeye dönüşmeyi de bekliyor. Vatandaşlarımız iade süreçlerinde DOA adlı mobil uygulamamızı kullanıyor ve E-cüzdanlarında depozito bedelini biriktirebiliyor. Bu bedeli QR kod ile ödeme özelliği olan tüm POS cihazlarında, tüm kişisel bankacılık işlemlerinde kullanılabiliyor.

“SAKARYA’DA 1 MİLYONDAN FAZLA ŞİŞE ÇÖPE GİTMEDİ”

Depozito sisteminin ilk pilot ilçesi olan Kızılcahamam’da yılda ortalama 472 ton atığı dönüştüren bir seviyeyi eriştiğine dikkat çeken Bakan Kurum, ilk pilot il olan Sakarya’da da kısa sürede olumlu sonuçlar alındığını belirtti: Sakaryalı hemşehrilerimiz sistemin işleyişini çok iyi biliyorlar. Çünkü şu anda Sakarya’da kurduğumuz 30 depozito iade makinemiz ve iade noktalarımızla birlikte sistemimiz kusursuz bir şekilde işliyor. Şu anda Sakarya’da 37 binden fazla vatandaşımız bu sistemi kullanıyor, günde ortalama 30 bin ambalaj toplanıyor. Şimdiye kadar Sakarya’da 1,3 milyon tek kullanımlık içecek ambalajı topladık. Bu ne anlama geliyor? Sistemimizi devreye aldığımızdan beri Sakarya’da 1 milyondan fazla şişe çöpe gitmedi, doğaya karışmadı, Sapanca Gölü’nü kirletmedi. Vatandaşlarımız şişeleri atmak yerine depozito makinalarına iade ederek gelir elde etti. 

7 BÖLGEDEKİ 7 İLDE DEPOZİTO İADE MAKİNELERİ KURULACAK 

Bakan Kurum, sistemin alt yapısının artık tüm Türkiye’de uygulanmaya hazır olduğunu açıkladı: Vatandaşımız depozito sistemini sevmiş ve benimsemiştir. Kızılcahamam ve Sakarya’da rüştünü ispatlayan bu sistem tüm Türkiye’de uygulanmaya hazırdır. Bugün buradan müjdelemek isterim ki; Kızılcahamam ve Sakarya’dan başlattığımız saha uygulamalarımızın tecrübesiyle, Erzurum, Samsun, Mersin, Gaziantep, Konya ve İzmir'de de çalışmalarımızı başlattık. İnşallah öncelikle 7 bölgemizde yer alan 7 il merkezimizde Depozito İade Makinelerimizin kurulumunu tamamlayacağız. 2026 yılı başında da tüm il ve ilçelerimizde makine kurulumunu yapacağız. Gerekli altyapı kurulumuyla, sistemimizi 25 milyar şişeden daha fazlasını kapsayacak şekilde yaygınlaştıracağız. Hedefimiz net; öncelikle 86 milyon vatandaşımızın tamamını bu sistemle tanıştıracağız, sonrasında da bütün ambalajları bu sisteme hizmet edecek niteliğe kavuşturacağız. Böylece ambalajlar artık sokaklarda, plajlarda, parklarda çevre kirliliğine neden olmayacak, orman yangınlarına yol açmayacak. Ambalajlar artık çöp değil, değer olacak.