Sakın dokunmayın! Kene vücuda yapışırsa ne yapmalı, nasıl çıkarılmalı?
Yazın gelmesiyle birlikte kırsal alanlarda daha sık karşılaşılan keneler, hayati tehlike oluşturabilecek hastalıkların taşıyıcısı olabiliyor. Özellikle Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) gibi ölümcül sonuçlara yol açabilen virüslerin bulaşma riski nedeniyle kene ısırıklarına karşı bilinçli hareket etmek hayati önem taşıyor. Peki, vücuda yapışan bir kene nasıl çıkarılır? Hangi yöntemler tehlikelidir? Uzmanlar uyarıyor: Keneye çıplak elle asla dokunmayın!
Batuhan Börcan
Yaz mevsiminin gelişiyle birlikte açık alanlara yönelen vatandaşlar, kenelerin yol açabileceği tehlikelere karşı daha dikkatli olmalı. Havaların ısınmasıyla birlikte kene vakaları gün geçtikçe artıyor. Uzmanlar, kene ile temasın ciddi hastalıklara neden olabileceği uyarısında bulunuyor.
KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) ÖLÜMCÜL OLABİLİR
Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Nafiz Koçak’a göre, KKKA keneler aracılığıyla insanlara bulaşan viral bir hastalık. Enfekte kenelerin insanları ısırması veya enfekte hayvanların kanı ve dokularıyla temas KKKA’nın yayılmasında başlıca rol oynuyor. Hastalık, ani başlayan yüksek ateş, baş ağrısı, kas ağrısı, baş dönmesi ve ışığa duyarlılık gibi belirtilerle kendini gösteriyor. Şiddetli vakalarda vücut içi ve dışı kanamalar, karaciğer ve dalak büyümesi, hatta ölüm riski bile görülebiliyor.
KENEDEN NASIL KORUNULUR?
KKKA’nın ilk belirtileri arasında ateş, halsizlik, baş ağrısı, kas ağrıları yer alıyor. Genellikle kene ısırığından sonraki 3–7 gün içinde belirtiler başlıyor.
- Uzun kollu ve açık renkli kıyafetler giyin.
- Tarım ya da doğa gezilerinden sonra vücudu kontrol edin.
- Keneyi çıplak elle çıkarmayın; sağlık kuruluşuna başvurun.
- Belirtileri (ateş, kas ağrısı, kanama) görürseniz zaman kaybetmeden tedavi alın.
KENE NASIL ÇIKARILMALI?
Vücuda tutunan bir keneyi fark ettiğinizde öncelikle sakin olunmalı. Yapılması gereken, en hızlı şekilde yakın bir hastaneye gitmek. Ancak bunun mümkün olmadığı durumlar için uzmanlar, keneyi çıkarmada en güvenli yolun ince uçlu bir cımbız kullanmak olduğunu belirtiyor. Cımbızla kenenin baş kısmı, yani deriye en yakın bölgesi dikkatlice tutulmalı. Gövdesinden tutulması veya ezilmesi halinde, kenenin taşıdığı mikroorganizmalar vücuda bulaşabilir.
Cımbızla tutulan kene, döndürmeden ve sarsmadan, sabit bir şekilde yukarı doğru çekilerek çıkarılmalı. Kene çıkarıldıktan sonra ısırık bölgesi mutlaka sabunlu suyla yıkanmalı ya da antiseptik bir maddeyle dezenfekte edilmeli. Aynı şekilde eller de temizlenmeli.
YANLIŞ YAPILAN VE TEHLİKELİ YÖNTEMLER
Halk arasında yaygın olan bazı yanlış uygulamalara karşı da uyarıda bulunan Koçak, “Keneye alkol, kolonya, sigara, çakmak ya da yağ dökmek gibi yöntemler kesinlikle uygulanmamalı” dedi. Bu tür uygulamalar, keneyi strese sokarak vücuda 'daha fazla' virüs veya bakteri aktarmasına neden olabilir.
KENE ÇIKARILDIKTAN SONRA NE YAPILMALI?
Kene çıkarıldıktan sonra kişi 30 gün boyunca sağlık durumunu gözlemlemeli. Ateş, baş ağrısı, kas ağrısı, halsizlik, ishal, mide bulantısı, döküntü veya ısırık yerinde kızarıklık gibi belirtiler görülmesi durumunda zaman kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalı. Bu belirtiler KKKA veya Lyme hastalığının işareti olabilir.
EN SIK HANGİ BÖLGELERDE GÖRÜLÜYOR?
KKKA vakaları ve ölüm haberleri genelde Tokat, Sivas, Kayseri, Giresun gibi illerde yoğunlaşıyor.
Prof. Altay, Kelkit Vadisi adı verilen, Erzurum ve Artvin'den başlayıp Çorum ve Amasya'ya kadar devam eden bölgede hyallomma marginatum türünün keneler arasında birinci sırada görüldüğünü söylüyor.
Prof. Altay bunun nedenini şöyle açıklıyor:
"Gerek yükselti, gerek nem oranı, gerek ısı, gerekse uygun konak yoğunluğu bu bölgede hyalomma marginatum için en en ideal ortamı oluşturuyor. Bu kene türü İç Anadolu'da da var, Ankara'da, Manisa'da da var. Fakat en ideal, uygun bölgede en yoğun şekilde bulunuyor."
EN YAKIN SAĞLIK KURULUŞUNA GİDİN
Kene ısırıklarında en güvenli yöntem, sağlık profesyonellerine başvurmaktır. Ayrıca çıkarılan kene bir kavanozda saklanabilir ya da fotoğraflanarak gerektiğinde doktorlara gösterilebilir.
