ABD üniversitelerinde neler oluyor?

İsrail’in 7 Ekim’den bu yana sergilemiş olduğu katliamların dünyanın çeşitli yerlerinde protesto edildiğini biliyoruz. Özellikle İspanya başta olmak üzere Avrupa’da yapılan protestolar dünyanın gündeminde hayli yer almıştı. Türkiye başta olmak üzere İslam dünyasında da ciddi protestolar yapılmıştı. Hatta İsrail’de bile yaşanan bu soykırım protesto edilmişti. Tüm bunlar insanlığın ortak vicdanının seslerini yükseltme çabası olarak okunabilir. Bu protestolar kamuoyu baskısı yaratmış İsrail ile ilgili bazı ülkeler yaptırım kararları almıştı. Uluslararası kurumlar her ne kadar henüz somut bir adım atmasa da onların üzerinde de önemli bir baskı unsuru olmuştu.

Fakat dünya genelinde yaşanan protestoların bence en önemlisi ABD’deki üniversitelerde yapılan gösteriler. Hem etki uyandırma adına hem de İsrail’in en büyük destekçisi olan ABD’nin halkının nezdinde eleştirilmesi anlamı taşıması adına çok özenli buluyorum bu öğrenci hareketlerini. Orada yaşanan polis müdahalesinin dünyaya yayılması ile özgürlükler ülkesi olarak kendini pazarlayan ABD’nin söz konusu İsrail olunca nasıl gaddarlaşabildiğini gösterdi.

ABD’de yaşanan olayları ve perde gerisini daha yakından görmek için orada 10 yıldan fazladır gazetecilik yapan Anıl Sural’a bazı sorular sordum. Kendisine zaman ayırdığı ve verdiği cevaplardan dolayı çok teşekkür ediyorum. Bakalım seçim öncesi ABD’de durum nasıl?

ABD üniversitelerindeki protesto gösterilerinin amacı ne tam olarak?

Üniversitelerde protesto gösterileri yapanlar Gazze’de katliama maruz kalanların dünyaca yalnız bırakıldığını ve Biden yönetiminin yanlı bir tavır içinde olduğunu söylüyorlar. Hatta üniversitelerde öyle pankartlar var ki ‘Gazze’de soykırım yaşanıyor, Gazze’de insanlık dramı yaşanıyor’ gibi pankartlar… Nasıl ki dünyanın çeşitli yerlerinde zulme karşı ses çıkaranlar var burada da bunu üniversite öğrencileri yaptı.

Protestolara kimler katılıyor?

Anıl Sural: Genelde üniversite öğrencileri katılıyor. Uluslararası öğrenciler de var, beyaz amerikalı öğrenciler de var, siyah amerikalı öğrenciler de var. Katılanlar arasında Müslümanlar da var ama çoğunluğu Müslüman değil. Hatta ben konuştuğumda arada Yahudilerin olduğunu da gördüm. Protestoya katılan Yahudiler “nasıl atalarımız Holokost’ta katliama maruz kaldıysa şimdi de Gazze’de on binlerce kişi katlediliyor” diyorlar.

Polisin sert müdahalesi ABD kamuoyunda nasıl karşılanıyor?

A.S: Polisin sert müdahalesi tabi ki olumlu karşılanmıyor ama bir kesim de destekliyor. Aslında baktığınız yer önemli. Kimilerine göre terörist olan kimilerine barış savaşçısı olabiliyor. Biden, zamanında siyahların eylemlerinde Trump’ın polisleri övmesini eleştirmişti. Bu kez de Biden, polislerin protestocuları ters kelepçe ile tutuklamasına ve şiddet göstermesine ses çıkarmıyor.

Beyaz Saray’ın bu olaylara karşı tavrı tam olarak nasıl?

A.S: Beyaz Saray bir yandan açıklama yapıyor; antisemitizm, öğrenciler Yahudi düşmanlığı yapıyor, hatta New York polisi ‘Yahudi varlığı tehlike altında’ açıklamasını yaptı. Bunun yanında ‘barışçıl gösteriler olsun’ gibi bir yaklaşımları da var. Detaylı sorduğunuzda da ‘üniversitelere sorun bize sormayın’ diyorlar.

Yahudilerin bakışı nasıl bu olaylara? Biraz açabilir miyiz bu konuyu?

A.S: Biraz önce söylediğim gibi Yahudilerin içinde de İsrail’in katliam yaptığını söyleyenler var. Mesela protestolarda bir tarafa bakıyorsunuz ellerinde İsrail bayrakları ile İsrail’in yaptıklarını destekleyenler var ama onlardan daha fazla Gazze’deki katliamları protesto edenler var. Yahudiler de bu konuda bölünmüş durumdalar. ABD genel olarak Trump sonrası ciddi bir bölünme söz konusu. Trump, insanları inanılmaz kutuplaştırdı. Trump, olaylar ilk başladığı zaman barış olmalı diyordu fakat şimdi Cumhuriyetçilerin tavrı açıkça İsrail’in yanında… İran saldırısı olmasaydı Netanyahu’nun desteği bu kadar olmayacaktı. Buradakiler bile Netanyahu’ya ‘yeter artık’ diyordu.

ABD seçimleri bu olaylardan nasıl etkilenir?

A.S: Protestolara katılanların yüzde 90’ı Demokratlara oy verir. Bundan dolayı Cumhuriyetçiler Yahudilere koşulsuz, şartsız destek veriyor. Tabi seçimlerin nasıl etkileneceğine yönelik çıkarım yapmak için erken. Ama mesela Michigan bir demokrat bir cumhuriyetçi oluyor. Bir önceki seçimde bu bölgede Biden’ı destekleyenler sandığa gitmeseydi Trump kazanabilirdi. O yüzden buradaki oylar çok değerli. Bu protestolar seçim sürecini de etkileyebilir diye düşünüyorum.